Nguyên tắc, quy trình vệ sinh, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi

Tiêu độc, khử trùng là một biện pháp chủ động để loại trừ mầm bệnh giúp cho người chăn nuôi phòng ngừa được dịch bệnh nguy hiểm

Trong chăn nuôi khi có dịch bệnh xảy ra, con vật mắc bệnh sẽ bài thải các mầm bệnh ra ngoài môi trường và phát tán trong không khí ra môi trường xung quanh. Khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ xâm nhập vào cơ thể gia súc, gia cầm và gây bệnh cho con vật, vì vậy vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi là một biện pháp chủ động để loại trừ mầm bệnh giúp cho người chăn nuôi phòng ngừa dịch bệnh.

Chăn nuôi an toàn sinh học rất quan trọng và cần thiết giúp khống chế dịch bệnh, tăng năng suất và hiệu quả chăn nuôi, làm cho chăn nuôi phát triển bền vững; chăn nuôi an toàn sinh học tạo ra sản phẩm chất lượng, đảm bảo vệ sinh đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường.

“Chăn nuôi an toàn sinh học” là việc áp dụng đồng bộ các biện pháp nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc của vật nuôi với các mầm bệnh (các vi sinh vật gây bệnh). Các mầm bệnh có trong môi trường, sống và phát triển mạnh trong những điều kiện thích hợp; mầm bệnh cũng dễ dàng bị tiêu diệt khi gặp điều kiện bất lợi. Vì vậy, để hạn chế sự phát triển của mầm bệnh, đảm bảo “chăn nuôi an toàn” cần xây dựng chương trình vệ sinh, sát trùng chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi. Công tác vệ sinh, sát trùng bao gồm tất cả các khu vực trong và ngoài chuồng nuôi kể cả khu vực bảo quản thức ăn và các dụng cụ chăn nuôi. Tần suất áp dụng tùy thuộc vào quy trình và phương thức chăn nuôi. Cần có sổ sách theo dõi ghi chép chương trình vệ sinh, sát trùng (thời gian, loại thuốc, nồng độ pha, …).

Để công tác tiêu độc, khử trùng phòng, chống dịch bệnh đạt hiệu quả cao nhất, người chăn nuôi cần thực hiện tốt nguyên tắc, quy trình vệ sinh, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi, như sau:

1. Nguyên tắc vệ sinh, sát trùng

- Phải dọn sạch phân và các chất thải, bởi phân và các chất thải chứa rất nhiều vi sinh vật gây bệnh.

- Chỉ dùng thuốc sát trùng sau khi đã làm sạch bề mặt.

- Phải để khô hoàn toàn vì vi sinh vật gây bệnh không thể sống trong môi trường khô.

2. Quy trình vệ sinh, sát trùng

- Làm sạch chất hữu cơ trước khi tẩy rửa.

- Rửa sạch chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi

- Tẩy bằng xà phòng, nước vôi hoặc thuốc tẩy.

- Phun thuốc sát trùng

- Để khô

Bước 1: Làm sạch chất hữu cơ trước khi rửa

Hầu hết các thuốc sát trùng không có tác dụng diệt khuẩn nếu dụng cụ được sát trùng không sạch sẽ: Đất, rơm, trấu, sữa, máu, phân gây bất hoạt thuốc sát trùng. Trước khi rửa bằng nước cần dùng chổi, xẻng hoặc các dụng cụ thích hợp làm sạch các chất hữu cơ bám trên nền chuồng, tường, trên bề mặt các dụng cụ chăn nuôi,…

Bước 2: Rửa sạch chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi

Sau khi vệ sinh cơ học các chất hữu cơ tiến hành rửa sạch chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi. Đối với dụng cụ, sàn, vách ngăn… bị chất bẩn bám chặt bề mặt lâu ngày, cần ngâm nước 1-3 ngày trước khi rửa. Đối với một số chỗ khó rửa (các góc, khe …), phải dùng vòi xịt áp suất cao bằng hơi.

Bước 3: Tẩy bằng xà phòng, nước vôi hoặc thuốc tẩy

Dùng nước xà phòng, nước vôi 30% hoặc thuốc tẩy rửa để phun, dội rửa lên nền hoặc ngâm các dụng cụ chăn nuôi.

Bước 4: Phun thuốc sát trùng   

Dùng thuốc sát trùng với liều lượng và nồng đọ phù hợp, đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cần kiểm tra pH nguồn nước trước khi pha loãng. Không được dùng nước cứng để pha thuốc sát trùng vì sẽ làm giảm hoặc làm mất tác dụng của thuốc sát trùng. Dùng nước có nhiệt độ phù hợp để pha loãng thuốc.

Lưu ý: Thời hạn dùng thuốc, dung dịch thuốc sát trùng đã pha loãng cần đảm bảo đủ thời gian cho thuốc tiếp xúc với dụng cụ được sát trùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi phun thuốc sát trùng, phải mặc quần áo bảo hộ lao động.

Một số thuốc sát trùng thông dụng sử dụng trong thú y

Bước 5: Để khô

Sau khi khử trùng bằng thuốc sát trùng, cần phải để khô dụng cụ chăn nuôi và trang thiết bị. Với chuồng nuôi, thời gian để khô trước khi thả gia súc, gia cầm vào là 1-2 ngày./.